Ramazan Ayının Gıda Enflasyonu Üzerindeki Etkisi: 2025 Tahminleri
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan analiz, 2025 yılında Ramazan ayının gıda enflasyonuna etkisinin yaklaşık 0,5 puan olacağını ortaya koyuyor. Bu durum, gıda fiyatlarındaki artışların Ramazan ayı ile ilişkili olduğunu gösteriyor. TCMB'nin blog yazısında, gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artışların Ramazan ayı etkisiyle bağlantılı olduğu değerlendiriliyor.
Ramazan Ayının Ekonomik Etkileri
TCMB Kıdemli Ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan ve ekibi, Ramazan ayının üretim ve fiyatlar üzerindeki önemine dikkat çekiyor. Yapılan iktisadi çalışmalar, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisini makro ve mikro verilerle inceliyor. 2003-2024 yıllarına ait aylık enflasyon verileri kullanılarak yapılan analizler, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerinde farklı etkiler yarattığını gösteriyor.
Gıda ve alkolsüz içecekler genelinde Ramazan ayının eş zamanlı etkisinin yanı sıra öncü ve gecikmeli etkileri de bulunuyor. İşlenmiş gıda aylık enflasyonu üzerinde ise anlamlı bir etkisi olmadığı gözlemleniyor. Bu bulgular, önceki çalışmalarla uyumlu olarak, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının işlenmemiş gıda ürünlerinden kaynaklandığını ima ediyor.
TÜFİS Verileri ve Fiyat Dinamikleri
Ramazan ayının işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkisini daha detaylı incelemek amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılıyor. TÜFİS, gıda perakende sektöründe önemli paya sahip zincir marketler ve yerel marketlere ait günlük fiyat verilerini içeriyor. Bu veriler, Ramazan ayına özgü fiyat dinamiklerini analiz etmek için kritik bir kaynak sağlıyor.
Seçilmiş işlenmemiş gıda ürünleri için 2022-2024 yıllarına ait TÜFİS günlük verileri kullanılarak oluşturulan fiyat endeksleri, Ramazan ayındaki fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarında Ramazan ayı öncesinde başlayan artış, Ramazan boyunca ivmelendiği ve sonrasında daha ılımlı bir seyir izlediği dikkat çekiyor.
Gıda Fiyatlarındaki Artış ve Gelecek Tahminleri
Ramazan ayının bakliyat fiyatları üzerindeki etkisi de incelendiğinde, fiyatların Ramazan ayı içerisinde yükseldiği, öncesi ve sonrası dönemlerde ise yatay seyrettiği görülüyor. Yumurta fiyatlarında ise Ramazan ayı itibarıyla artış, sonrasında ise düşüş izleniyor. Tüm bu veriler, Ramazan ayına bağlı fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğunu gösteriyor.
2025 yılında Ramazan ayının gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonuna olan etkisi, şubat ve mart aylarında sırasıyla 0,75 ve 1,09 puan yukarı yönlü etki oluşturuyor. Bu doğrultuda, 2025 yılında Ramazan ayının manşet enflasyona gıda kaynaklı doğrudan etkisi yaklaşık 0,5 puan olarak hesaplanıyor. Güncel analiz bulguları, Ramazan ayında gıda fiyatları üzerinde işlenmemiş gıda kaynaklı yukarı yönlü bir baskı olduğunu ortaya koyuyor.