Türkiye'de Depozito Yönetim Sistemi ile Geri Dönüşüm Dönemi Başlıyor
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yeni Depozito Yönetim Sistemi ile birlikte pet şişe iadesinde 25 kuruş ödeme yapılacağını duyurdu. Bu sistem, geri dönüşümü teşvik etmek amacıyla hayata geçirildi. DOA uygulaması ile vatandaşlar, iade ettikleri ambalajlar için kolaylıkla ödeme alabilecekler.
Yeni sistem, Türkiye genelinde 5 bin farklı noktada iade cihazları ile desteklenecek. Bu cihazlar, yoğun insan trafiğine sahip alanlarda yer alacak. Böylece, vatandaşların geri dönüşüm süreçlerine katılımı artırılacak.
Depozito Yönetim Sistemi Nedir?
Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli karşılığında piyasaya sürülen ürünlerin iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayanan bir sistemdir. Bu sistem, ambalajların geri dönüşümünü teşvik etmek amacıyla oluşturulmuştur.
Bu sistem sayesinde, ambalajların kaynağında ayrı toplanması sağlanacak. Ayrıca, doğal kaynakların korunmasına ve enerji sarfiyatının azaltılmasına katkı sunulacak. Böylece, karbon emisyonlarının azaltılması hedeflenmektedir.
DOA Uygulaması ve İşleyişi
DOA uygulaması, tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulamadır. Uygulama, Android ve iOS platformlarından ücretsiz olarak indirilebilmektedir. Kullanıcılar, karekod okutma yöntemiyle depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedelini e-cüzdanlarında biriktirebilecekler.
Biriken bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında kullanılabilir. Bu sayede, kullanıcılar alışverişlerinde biriktirdikleri parayı harcayabilecekler. Uygulama, Türkiye Emlak Katılım Bankası'nın altyapısı üzerinden çalışmaktadır.
Uygulamanın Yaygınlaşması ve Destekleyen Kurumlar
Uygulama, Sakarya’da başlatıldı ve 2025 yılı sonuna kadar tüm Türkiye'de uygulanması planlanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Çevre Ajansı ile birlikte bu projeyi desteklemektedir.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) iş birliği ile yürütülen bu sistem, geri dönüşümün artırılmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Ambalajların Geri Kazanımı ve Ekonomik Katkı
Türkiye genelinde yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülmektedir. Bu sistemle birlikte, ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon euro katma değer sağlanması beklenmektedir.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü iş birliği ile 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenmiş ve piyasaya sürülmüştür. Bu ambalajlar, cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış 0,1 L ile 3 L arasındaki tek kullanımlık ambalajları kapsamaktadır.